• Home
  • Kartki z historii biblijnej oraz judaizmu

Kartki z historii biblijnej oraz judaizmu

Datownik:

Są tu przedstawione dzieje historii biblijnej oraz historii judaizmu.

13 Adar

judah maccabeeWojna przeciwko wrogom społeczności żydowskiej w Imperium Perskim (13 Adar 356 r. p.n.e.)

Dnia13 Adar w roku 3405 ze stworzenia świata (356 p.n.e.), w całym Imperium Perskim toczyły się walki pomiędzy Żydami a tymi, którzy chcieli ich unicestwić zgodnie z dekretem wydanym przez króla Achaszweirosza 11 miesięcy wcześniej. (Achaszweirosz nigdy nie uchylił tego dekretu, ale po powieszeniu Hammana dnia 16 Nissan 16 poprzedniego roku, a przede wszystkim po wstawienictwie Królowej Estery, która błagała w imieniu swojego narodu, zgodził się wydać drugi dekret upoważniający Żydów do obrony przed tymi, którzy czychają na ich życie). 
75 000 wrogów zostało zabitych w tym dniu - 500 w stolicy Imperium, w mieście Szuszan, w tym dziesięciu synów Hammana (Parshandata, Dalfon, Aspata, Porata, Adalia, Aridata, Parmashta, Arisai, Aridai i Vaizata), których ciała następnie zostały powieszone. 
Żydzi nie wzięli żadnej z rzeczy zabitych jako łupów, chociaż byli upoważnieni do tego dekretem Króla. (Księga Estery, rozdział 9).

Zwycięstwo w Machabeuszy (13 Adar 135 r. p.n.e.)

Machabeusze pokonali Syryjskiego Generała Nikanora w bitwie toczonej cztery lata po wyzwoleniu Ziemi Świętej przez Machabeuszy i Cudu Chanukowego.

 

 

DrukujEmail

12 Adar

Świątynia Heroda

Poświęcenie Odnowionej Świątyni Heroda (11 p.n.e.).

 

Po 334 latach Druga Świątynia w Jerozolimie  była w opłakanym stanie. 

W roku 19 p.n.e. Król Herod I zdecydował przeprowadzić generalną renowację, a właściwie odbudowę Świątyni. Choć wielu Żydów miała wątpliwości co do intencji Heroda, renowacja została przeprowadzona, trwała osiem. Odnowiona Świątynia była wspaniała,  tak, że nawet w Talmudzie zaistniał zapis: "Kto nie widział budowli Heroda nie wie, jak może wyglądać wspaniała budowla”

 

DrukujEmail

11 Adar (1)

Megilat Ester11 Adar jest dniem ofiarowania „pół szekla”:
na pamiątkę „Szkalim” (pół szekla) ofiarowanego przez każdego Żyda dla Świątyni, co według wyjaśnień talmudycznych zalicza się jako równowartość 10.000 srebrnych monet, które Hamman przekazał Królowi Ahaswerowi, by ten ostatni podpisał dekret wzywający do eksterminacji narodu żydowskiego. 
Zwyczajowo przekazuje się w synagodze trzy monety w nominałach "pół" (np monet pół dolara, pół złotówki, pół euro itp) na cele charytatywne w drugiej połowie dnia Postu Estery.
Cudowne ocalenie zostało umożliwione poprzez spełnienie micwy "mahacit haszekel”.
Właśnie przestrzeganie micwy „Szkalim”(„Pół Szekla”) spowodowało duchowe przebudzenie narodu żydowskiego. I z wielkim zaangażowaniem, mimo straszliwego dekretu Hammana, Żydzi pozostali Żydami - narodem wybranym przez B-ga, zachowując swoje tradycje, przestrzegając micwot, służąc B-gu Jedynemu. Spełnił się cud Purimowy.

 

11 Adar jest najwcześniejszym terminem czytania Megilla (Księgi Estey) w synagogach.
W czasach talmudycznych, stanowiło to wyjątek umożliwiający Żydom mieszkającym w małych miejscowościach i wioskach usłyszeć odczyt Megilla (Księgi Estery) w poniedziałek lub czwartek przed Purim - dni, kiedy mieszkańcy małych miejscowości przyjeżdżali do miasta (m.in. dla tego, że w sądach zwykle w te dni odbywały się rozprawy). W zależności od konfiguracji tegorocznej, oznaczało to, że Megillah może być czytane już 11 Adar lub dopiero 15 Adar - ale nie wcześniej lub później tych terminów (Talmud, początkiem Traktat Megilla).

DrukujEmail

9 Adar - Hilel-Szamaj

Hilel-SzamajDzień 9 Adar powszechnie uważany jest za datę rozłamu między szkołą Hilela a szkołą Szammaja.

Pierwszy spór pomiędzy dwiema najbardziej autorytatywnymi  szkołami interpretacji Tory (1 wiek n.e)

Pierwsze zasadnicze rozbieżności w interpretacjach obu szkół dotyczyły pozycji prawa żydowskiego. 

Miało to miejsce na przełomie 1 wieku n.e. W następnych pokoleniach, szkoły spierały się również wielu innych kwestiach dotyczących prawa żydowskiego, aż prawo zostało ustalone zgodnie z naukami "Domu Hillela" - z wyjątkiem kilku przypadków. Zgodnie z tradycją, po przybyciu Mesjasza, prawo zostanie ustanowione zgodnie z orzeczeniami „Domu Szammaja”.

Mimo to przez cały czas członkowie obu szkół utrzymywali między sobą przyjazne stosunki.

Hillel (הלל), zwany też Starszym był wpływowy żydowskim autorytetem prawnym, „Szkoła Hillela”, którą stworzył zajmowała się interpretacją prawa żydowskiego (przełom 1 wieku n.e.). Prawdopodobnie wywodził się z diaspory babilońskiej (stąd określany również jako Hillel Babilończyk) i pochodził z rodu Dawida.

Przeciwstawną „Szkole Hillela”  była „Szkoła Szammaja Starszego”. 

Szammaj (hebr. שמאי -  I w .p.n.e./I w. n.e.) – był żydowskim uczonym, autorytetem  prawno-religijnym. 

Interpretacje obu szkół są obszernie cytowane w Misznie, ich opinie są zazwyczaj przeciwstawne, np. co do nieczystości kobiet menstruujących. Szammaj uważał, że są nieczyste tylko od momentu upływu krwi, Hillel, zaś mówił, że są nieczyste od poprzedniego badania do następnego

Z początku Hillel i Szammaj ściśle współpracowali ze sobą. Szkoła Hillela szkoła prezentowała bardziej elastyczne podejście do Tory niż rygorystyczna Szkoła Szammaja. Ostatecznie judaizm przyjął właśnie wykładnię Hillela za obowiązującą. Późniejsza tradycja przypisuje to wyrokowi głosu z nieba (bat kol).

W odróżnieniu od Szammaja, dla którego najważniejsze było skrupulatne przestrzeganie szczegółowych nakazów Prawa, dla Hillela Starszego istotą Tory był jej duch. Jego interpretacja Pięcioksięgu Mojżeszowego była bardziej ludzka i uniwersalistyczna. Pragnął, by wszyscy Żydzi i nawróceni mieli możliwość przestrzegania Prawa (rygorystyczne podejście np. do sprawy czystości i nieczystości, poważnie utrudniało biednym ludziom dążenie do świętości). „Nie czyń bliźniemu twemu, co tobie niemiłe: to cała Tora. Reszta jest komentarzem – idź i poznaj go.” – odpowiedział poganinowi, który oświadczył, że zostanie żydem, o ile może być nauczony Tory stojąc na jednej nodze.

Z imieniem Hillela wiążą się szczególnie trzy istotne rozstrzygnięcia:

•zabicie baranka paschalnego może być dokonane nawet gdy Pesach przypada w szabat

•do umowy kredytowej można dołączyć klauzulę umożliwiającą odebranie długu mimo roku szabatowego (każdy siódmy rok wedle Pwt. 15, 1-11 anulował zaciągnięte długi). Wybieg ten nazywa się prozbul lub prosbole

•stworzenie siedmiu zasad (middot), które umożliwiały wyprowadzenie z istniejącego prawa dalszych rozstrzygnięć, co było podstawą dalszego rozwoju halachy.

 

DrukujEmail

8 Adar

Żyd by Chagall

 

Z historii judaizmu - wiele wiele lat temu naszym braciom w wierze się udało - dnia 8 Adar I roku 5434 dopięli swego:

W 1660 roku oficjalnie ukonstytuowała się gmina żydowska Barbadosu, przyznano jej oficjalny status w strukturach państwowych. Miało to duże znaczenie dla tamtejszej społeczności żydowskiej, ich życia codziennego.
Żydzi jednak dopatrzyli się bardzo istotnej wady w dokumencie wydanym przez władze państwowe, a mianowicie, w sądach (w trakcie zeznań sądowych) musieli by składać przysięgę - świadectwo prawdy na chrześcijańską Biblię. Na to Żydzi stanowczo nie mogli wyrazić zgody. W październiku 1669 roku społeczność żydowska przedstawiła królowi petycję z prośbą o pozwolenie na składanie przysięgi na Humasz Mojżeszowy (Pięcioksiąg Mojżesza) - Żydowską Biblię.

Kilka lat później, w środę, 14 lutego 1674 - dnia 8 Adar I roku 5434, Barbados uchwalił ustawę przyznającą społeczności żydowskiej prawo, którego się domagali.

DrukujEmail

Więcej artykułów…