• Home
  • Kartki z historii biblijnej oraz judaizmu

Kartki z historii biblijnej oraz judaizmu

Datownik:

Są tu przedstawione dzieje historii biblijnej oraz historii judaizmu.

23 Tewet - Deportacja Żydów z Portugalii

Banicja Portugalskich ŻydówDekret o wydaleniu portugalskich Żydów (1496 r.)

Po śmierci króla Joao Portugalii w 1494 roku, jego syn, król Manuel I wstąpił na tron. Kiedy zakwestionowano jego legalność jako następcy tronu, Manuel chciał poślubić księżniczkę Isabel z Hiszpanii, córkę Ferdynanda i Izabeli, aby umocnić swoją pozycję. Jako wstępny warunek małżeństwa, hiszpański monarcha zażądał, aby Portugalia wypędziła Żydów - wielu z nich było banitami z Hiszpanii z 1492 r., którzy znaleźli schronienie w sąsiedniej Portugalii.
Manuel zgodził się, a pięć dni po podpisaniu kontraktu małżeńskiego, dnia 23 miesiaca Tewet roku 5257 wydał dekret, w którym portugalscy Żydzi mieli w ciągu jedenastu miesięcy opuścić kraj.

Doceniając wartość i znaczenie Żydów dla ekonomiki Portugalii, Manuel był niezadowolony z potencjalnej utraty tego atutu ekonomicznego i wymyślił sposób, aby Żydzi pozostali w Portugalii - ale .... jako chrześcijanie...
Początkowo wydał rozporządzenie, by Żydzi opuścili jeden z trzech portów, ale wkrótce ograniczył ich do opuszczenia tylko z Lizbony.
Gdy nadszedł październik 1497 r., tysiące Żydów zgromadziło się tam. Zostali ochrzczeni siłą, po przymusem. Wielu Żydów zdecydowało się pozostać i trzymać swoje pochodzenie i wiarę w tajemnicy; nazywano ich Marranos lub Krypto-Żydami.

Przez następne 350 lat "osławiona" Inkwizycja prześladowała, torturowała i paliła na stosach tysiące "marranos" w całej Hiszpanii, Portugalii i ich koloniach za kontynuowanie potajemnego praktykowania wiary żydowskiej i tradycyjnycyjnych rytuałów żydowskich.

DrukujEmail

10 Tewet - Asara BeTewet

 

10 Tewet Dziesiątego dnia miesiąca Tewet w roku 3336 od     stworzenia Świata (588 p.n.e.) wojska Króla Babilońskiego Navuhadnetsara dokonały oblężenia Jerozolimy.

30 miesięcy później  dnia dziewiątego miesiąca Tamuz (zgodnie z innym przypuszczeniem – 17-go) 3338 roku - mury miasta zostały przebite  dziewiątego Av Świątynia została zniszczona a naród Żydowski został wygnany do Babilonu na 70 lat.

Dziesiąty Tewet (Asara-Betewet) jest obchodzony jako dzień żałoby, postu i pokuty. Jedzenie i picie są zabronione od świtu do zmroku. Podobnie jak w inne dni postu jednego dnia, trwające tylko za dnia (Post Gedalii, 17 Tamuz oraz Post Estery), w trakcie trwania Postu 10 Tewet można myć się, stosować kremy, nosić skórzane obuwie to wszystko jest zabronione tylko dnia Av i w Jom Kipur.

Wzmianki o Poście 10 Tewet znajdują się już w Księdze Zachariasza (8:19, Ezekiela (24:1-2), u Jeremiasza (52:4-6).

Post ten nie podlega przesunięciu nawet jeśli przypada w Szabat.

Chorzy (nawet lekko), kobiety w ciąży i karmiące, również osoby, które ciężko znoszą post oraz dzieci są zwolnione zobowiązku postu. Jednak również te osoby nie powinny obnosić się jedzeniem, ucztować, jedzenie powinno być ograniczone do minimum.

Do modlitwy popołudniowej dodaje się fragmenty związane z Asar-Betewet oraz z dniem postu. Czyta się również zwykłe modlitwy Slichot - skruchy.

Ostatnio, dzień 10 Tewet został wybrany jako "Dzień wspólnego Kadisz" w pamięć ofiar Holokaut, których data śmierci jest często nieznana.  10 Tewet-POST    

 

 Komentarz Rabina Szaloma Stamblera:

DrukujEmail

9 Tewet

 Ezdras9 Tewet - dzień odejścia z tego świata Ezdrasza: 
Ezdrasz – kapłan żydowski, który poprowadził powrotne przejście narodu żydowskiego do Ziemi Izraela po wygnaniu babilońskim (423-353 p.n.e.). Ezdrasz nadzorował budowę Drugiej Świątyni, kanonizował 24 księgi Pisma Świętego ("Biblia"), był przewodniczącym "Wielkiego Zgromadzenia", uchwalił szereg praw i praktyk (w tym sformalizowane modlitwy), które pozostawiły znaczący ślad w judaizmie i akceptowane są do dnia dzisiejszego. Zmarł w dniu 9 Tewet roku 3448 od stworzenia świata - 313rok p.n.e. - dokładnie 1000 lat po przekazaniu Tory Żydom na Górze Synaj. 
Odejście Ezdrasza oznaczało koniec "Ery Proroctwa".

DrukujEmail

8 Tewet

Tora-greek8 Tewet 246 r. p.n.e. - przekład Tory z języka świętego na język grecki:

Drugie 'podejście' przetłumaczenia Tory na język grecki (nieudana pierwsza próba była 61 lat wcześniej), panujący greko-egipski Cesarz Ptolemeusz zarządził zgromadzenie 72 mędrców Tory, kazał ich umieścić w 72 oddzielnych pokojach i polecił im sporządzić tłumaczenie. 
W dniu 8 miesiąca Tewet roku 3515 od stworzenia świata (246 r p.n.e.) każdy z mędrców przedstawił swoje tłumaczenie - powstały wówczas odpowiednio 72 wersje przekładu tekstu Tory, z których każda zawierała w 13 tych samych dla każdej wersji miejscach identyczne wzmianki (każdy z tłumaczy czuł, że tłumaczenie dosłowne stanowiłoby wypaczenie rzeczywistego znaczenia Tory). Ostatecznie powstał ujednolicony przekład.
To grecki przekład stał się znany jako Septuaginty, "z siedemdziesięciu" (chociaż późniejsze wersje noszące tę nazwę są uważane za bardziej odpowiednie w stosunku do oryginałów). 
Na skutkek tego przekładu język grecki stał się drugim znaczącym językiem wśród Żydów. 
W czasach talmudycznych dzień 8 Tewet w niektórych kręgach był dniem postu, jako wyraz lęku przed szkodliwym wpływem przekładu Świętej Tory.

 

DrukujEmail

26 Kislew

MachabeuszeDrugi dzień Cudu Chanukowego (rok 139 p.n.e.)
W dniu 25 Kislew w roku 3622 od stworzenia świata Machabeusze wyzwolili Świątynię Jerozolimską, po zwycięstwie nad znacznie liczniejszą i potężniejszą armią króla syryj-sko-greckiego Antiocha IV, który próbował siłą wykorzenić wiarę Żydów, praktyki i trady-cje Judaizmu. Zwycięscy Żydzi dokonywali natraw, oczyszczali, koszerowali i ponownie wyświęcali Świątynię. Ale cały olej Świątyni został splugawiony przez pogańskich na-jeźdźców. Gdy Żydzi przystąpili do zapalenie świątynnej menory, okazało się, że pozo-stała tylko jedna mała porcja rytualnie czystej oliwy z oliwek. Cudownie, jednodniowa miarka oliwy paliła się przez osiem dni, aż do udało się wyprodukować nową czystą ko-szerną oliwę. Upamiętniając to cudowne zjawisko, Mędrcy ustanowili 8-dniowe Święto Chanuka, w którym to okresie zapalamy ogień na menorach chanukowych – co wie-czór, po zachodzie słońca dodajemy kolejne światło świecy lub oliwne, by przypomnieć i po raz kolejny przeżyć tam ten Cud.
(poniżej - malowidło upamiętniające zwycięstwo Machabeuszy zdobi Synagogę Or Tora w Akrze w Izraelu)

DrukujEmail

Więcej artykułów…