• Home
  • Kartki z historii biblijnej oraz judaizmu

Kartki z historii biblijnej oraz judaizmu

Datownik:

Są tu przedstawione dzieje historii biblijnej oraz historii judaizmu.

25 Kislew

Kain i AbelKain zabił Abla

Dnia 25 Kislew roku 3720 p.n.e. popełnino pierwsze morderstwo w historii ludzkości. Był rok 41 od stworzenia świata, kiedy najstarszy syn Adama i Ewy, Kain, zabił swego młodszego brata, Abla, jak to opisano w czwartym rozdziale Księgi Rodzaju - Bereszit.

(obok - obraz Petera Paula Rbensa - Kain i Abel)

DrukujEmail

24 Kislew

1200px-Jerusalem Modell BW 2Początek budowy Drugiej Świątyni (353 r. p.n.e.)

 

W pierwszym roku panowania Cyrusa, Króla Persji, Żydzi otrzymali pozwolenie na powrót do Izraela i odbudowanie Świątyni Jerozolimskiej. Grupa Żydów kierowana przez Zerubavel wyruszyła do Jerozolimy i rozpoczęła pracę nad wzniesieniem Drugiej Świątyni. Jednakże Cutheanie - mieszkańcy Samarii fałszywie oskarżyli Żydów o spisek przeciwko królowi Cyrusowi, co poskutkowało wstrzymaniem budowy Świątyni aż do końca  panowania tego Króla oraz przez całe panowanie Aswerusa, jego następcy. Budowa została wznowiona w drugim roku panowania Dariusza, syna Aswerusa, w dniu 24 Kislew.

 

DrukujEmail

Rosz HaSzana Chassidus - 19 Kislew

Taya-Alter RebbePrzełomowe wydarzenie w historii chasydyzmu.

Dziewiętnasty dzień hebrajskiego miesiąca Kislew obchodzony jest jako "Rosz ha-Szana chasydyzmu". W tym dniu, w roku 1798, założyciel chasydzkiego ruchu Chabad, Rabin Schneur Zalman z Liadi (1745-1812), został uwolniony z więzienia w carskiej Rosji. Bardziej, niż wyzwolenie jednego człowieka - Rabina, było to przełomowe wydarzenie w historii chasydyzmu, zwiastujące nową erę szerszego rozpowszechnienia "wewnętrznej duszy" Tory.
Publiczne ujawnienie nauk chasydyzmu faktycznie rozpoczęło się dwa pokolenia wcześniej. Założyciel ruchu chasydzkiego, Rabin Israel Baal Szem Tow (1698-1760), uświadomił, pokazał swoim uczniom mistyczne źródła ducha Tory, która to wiedza przed tym była dostępna jedynie wybranym kabalistom swoich pokoleń. Pracę tę kontynuował uczeń Baal Szem Towa, Rabin DowBer, "Maggida z Międzyrzecza", którego osoba jest również głęboko związana z datą "19 Kislew": tego dnia w 1772 roku, 26 lat przed uwolnieniem rabina Schneura Zalmana z więzienia Maggid zwrócił duszę swemu Stwórcy. Przed swoim odejściem z tego świata powiedział do swojego ucznia, rabina Schneura Zalmana: "Ten dzień jest naszym Jom Tow (Świętem)".

Rabin Schneur Zalman poszedł znacznie dalej niż jego poprzednicy, przenosząc te nauki do szerszych grup społeczności żydowskiej w Europie Wschodniej. Co ważniejsze, rabin Schneur Zalman założył ruch "Chabad" - filozofię i system nauki, medytacji i drogę doskonalenia charakteru, które sprawiły, że te abstrakcyjne pojęcia były racjonalnie zrozumiałe i stały się praktycznie stosowane w codziennym życiu.

W latach swojego tworzenia się i umocnienia ruch chasydzki był przedmiotem silnej, często złośliwej opozycji ze strony zarówno rabinów, jak i świeckich Żydów. Nawet w społeczności chasydzkiej wielu kolegów Rabina Schneura Zalmana uważało, że "posunął się za daleko" w utożsamieniu i popularyzacji ukrytej dotąd istoty Tory.
Jesienią 1798 r. Rabin Schneur Zalman został aresztowany pod zarzutem, że jego nauki i działania zagrażającego imperialnemu autorytetowi cara i został uwięziony w twierdzy na wyspie rzeki Newa w Petersburgu. W trakcie przesłuchań był zmuszony przedstawić ministrom carskim podstawowe zasady judaizmu i wyjaśnić różne punkty filozofii i praktyki chasydzkiej. Po 53 dniach został oczyszczony z zarzutów i zwolniony.
Rabin Schneur Zalman widział te wydarzenia jako odbicie tego, co się działo Na Górze. Uważał, że jego aresztowanie było jedynie ziemskim echem niebiańskiego oskarżenia przeciwko ujawnieniu szerszej społeczności najbardziej ukrywanych sekretów Tory. W swoim uwolnieniu, dość szybkim, spostrzegał "potwierdzenie i usprawiedliwienie w Niebie" dla swoich działań .
Po uwolnieniu w dniu 19 Kislew, wymiernie zaktywizował swoją działalność, rozpowszechniając swoje nauki na znacznie szerszą skalę, z bardziej szczegółowymi i "przyziemnymi" wyjaśnieniami, niż przedtem.

Rabin Schneur Zalman z Liadi jest znany jako jako "Alter Rebbe” (" Stary Rebe " - w języku jidysz) oraz "Baal HaTanja" ("Mistrz Tanji"), a także często przez innych jest nazywany "Shneur Zalman Baruchowicz" (imię i otczestwo - z rosyjska, gdyż pochodził z Rosji), lub akronimem "RaShaZ" (רש"ז), pochodzącym z "Baal HaTanja ve-haShulchan Aruch" "(Mistrz Tanji i Shulchan Aruch), lub też "Admor HaZaken "( "Stary Rebbe" w języku hebrajskim), "Rabbenu HaZaken", "Rabbenu HaGadol", "nasz wielki rabin", "GRaZ" i „Raw".

Jednym z głównych dzieł Alter Rebbe jest Tanja (hebrajski: תניא) - jest to wczesne dzieło chasydzkiej filozofii. Tanja była opublikowana po raz pierwszy w 1797 r. Formalnym tytułem jest Likkutei Amarim (ליקוטי אמרים, hebrajski, "zbiór oświadczeń „), jednak dzieło to jest bardziej znane dzięki słowu otwierającemu: „Tanja”, co oznacza „nauka z Beraita (żydowskie Prawo Ustne)". Tanja składa się z pięciu sekcji, które określają chasydzką psychologię mistyczną i teologię jako podręcznik do codziennego życia duchowego w żydowskim postrzeganiu, codziennego studiowania.
Tanja jest głównym dziełem filozofii Chabadu i podejścia Chabadu do mistycyzmu chasydzkiego, ponieważ definiuje swoją ogólną interpretację i metodę.

Bardzo znaczącym dziełem Alter Rebbe jest również "Szulchan Aruch HaRaw" (hebr. שולחן ערוך הרב: "Kod żydowskiego rabbinicznego prawa", a także Szulchan Aruch HaRaw) - jest szczegółowym zapisem obowiązyjącej halachy.

Dziewiętnasty Kislew oznacza więc "narodziny" chasydyzmu: punkt, w którym pozwolono mu wynurzyć się z łona "mistycyzmu" w świetle dnia, aby wzrastać i rozwijać się jako integralna część Tory i żydowskiego życia.

DrukujEmail

16 Kislew

noahsark-1

 

 

Arka Noego "wulądowała" (2104 r. p.n.e.)

Dnia 16 Kislew dno arki Noego, zanurzone na 11 łokci pod powierzchnią wody, dotknęło twardego gruntu. Arka spoczęła na szczycie góry Ararat.

 

(Jest to zgodne z opinią talmudycznego mędrca Rabiego Jozuego, który utrzymuje, że Powódź rozpoczęła się dnia 17 Ijar.)

DrukujEmail

13 Kislew

Daniel Bombergs 16th-century edition of the Babylonian TalmudTalmud Babiloński ukończony  (475 CE)

 

W pierwszych dekadach piątego wieku, Raw Aszi (zm. 427 r.) oraz Ravina I (zm. 421 r )- wielcy żydowscy uczeni, mędrcy, talmudyści, prowadzili grupę Amoraj’ów (mędrcy Talmudu) prowadzącą prace nad skompletowaniem Talmudu. Było to wielkie i znaczące przedsięwzięcie - opracowanie i sporządzanie Talmudu Babilońskiego - zbieranie materiałów, ich publikacja, niekończące się dyskusje , debaty i orzeczenia wielu uczonych i mędrców, które trwały na przestrzeni ponad 200 lat od czasu zestawiania Miszny przez Rabina Judy Hanassi w roku 189. Ostatni z redaktorów i kompilatorów był Ravina II, który zmarł w dniu 13 Kislew roku 4235 od stworzenia świata (475 r. n.e); po śmierci Ravina II żadne uzupełnienia ani zmiany już nie były wprowadzane do Talmudu, z wyjątkiem minimalnych zmian edytorskich dokonanych przez Rabbanan Sawura'i (476-560).
Ta data - dzień 13 Kislew wyznacza zatem punkt, w którym dalsze prace zostały zamknięte, Talmud był skompletowany i stał się podstawą dla całej dalszej egzegezy prawa Tory.

Talmud (hebr. תלמוד talmud – nauka) – jedna z podstawowych ksiąg judaizmu ( nie jest uznawana za świętą ). istnieją dwa Talmudy: Talmud Jeruszalmi (Jerozolimski, zwany też Palestyńskim, rzadziej Talmudem Ziemi Izraela) i Talmud Bawli (Babiloński)

DrukujEmail

Więcej artykułów…